Cadaan kuu keenta caafimaad darro, ceebo kala duwan iyo caro Alle maarriin iyo madoow midkii Eebe kuu gartaa dhaanta.
Da'yartii rag iyo dumarba way is wada holmiyeen, korkii dhammaa waxaad moodaa in dab la geliyay ee hadana laga saaray.
Maqaarkoo
layska diiro iyo midabkaagoo la dooriyo ‘ku-meel-gaar iyo dafaq-si ayay kuu
horseedaa’. Tafsiirka eraga Dafaq-si gunta maqaalkaad uga bogandoontaa laakiin
gun-dhiga ku ogaaw in aan kala jeeddo ({inaan
meher lugu la hawaysanayn}) eraga Ku-meel-gaarna waad iska wada garanaysaan. Aqriste
u dhaadhac gunta iyo gabangabada maqaalka.
Maqaalkaan
waxaan ku eegaynaa is-cadaynta iyo waxa uu ka dhaxlo qofka is-cadeeyaa. Sida badan
waxaan ku ekaan doonnaa sida aan aragnay waxa dhaca markii qof is-cadeeyo,
ogsoonaaw waxa aan ka hadlidoonaa waa waxa ku yimaada noloshiisa, iyo halka uu
ku danbeeyo qofka iscadeeya. Sidookale waxaan taaban doonnaa sida bulshadu kuu
arkayso marka aad is midab-duugto, iyo miiqaamkaaga bulsho ee aad qaadanayso markaad iscadayso.
Midab-duugu
(is-cadayn)tu waxay qofkeeda u horseedaa xasilooni darro, heehaab nololeed,
hubanti la’aan mustaqbal, is-kahasho, dhuudhuumasho, wax kala xasayn/qarin iyo amaan darro nololeed dhamaanteed, amaanka hal-nuuc ayaan u naqaanaa sida badan amaan xumo waxay ku dhantahay midab-duugga, maalinkaad is-cadayn isku
bilaawdo amaankaagu faraha wuu ka baxay, caafimaad ahaan, rajo ahaan, iyo reer
ahaanba. Midab-duuggu waa waxa u adag ee la joogteeyo, dhawr sababood darted,
aan mid iyo labo ka xuso garashadayda, 1) waa tilaabo xun oo ka dhan ah Iimaanka
saliimkaa iyo Abuurista Alle, wax Alle lugu daba maraynayo adayg waa ku
dhanyahay fudaydana ka dheer. 2) cilmi kuma qotonto oo qofkeeduba waa maan-gaab
aan hagaag-sanayn, waa qof is-gabay, waa habaab-san oo ka lumay dariiqa guusha loo
maro, kuna lumay surumada looga war-wareegto caqabadaha nolosha, waa qof ay ka
miririx-santahay sirta noloshu oo u baahan asaguba in la farageliyo, lagana
dhiciyo naftiisa iyo xasaanaddiisa.
Qofkastaa
wuu wanaagsanyahay wuxuuna mudanyahay qadarin iyo xushmayn xasaanadiisu
siinayso. Xasaanad waa karaamayn qofka u sugnaagtay oo Eebe la dhaliyay, hadaan
dhanka siyaasadda idinka tusaaleeyo waxaa xasaanad leh xildhibaanadda, diblomaasiyiinta iyo WLM, qofku intuu xasaanadda haysto layskama xiri karo ilaa
laga qaadana xabsi lama geliyo lugumana sameeyo wax yaabaha aanfiicnayn inta
uu xasaanadda haysto, sida in la ciqaabo, casaaro, la xiro iyo WLM, biya-dhaca
warkaygu waxa weeye is-cadayntu waxay kaa qaadaa xasaanadda waxayna horseedaa
in lugugu la kaco waxyaabaha qaar kuwaas oo aan lugu la hawaysteen haddii aadan
is-cadayn xasaanadana aadan iska qaadin, waxay keentaa in dadka qaar ku
hawystaan (dadka xunxun) halka aanay ku hawaysteen hadaadan is-cadayn, war iyo dhamaantii way
xuntahay is-cadayntu hadaba ma waxaad sugaysaa in ay kugu soo xirto qof
wanaagsan hasugin inta xunbay kugu soo xirtaa.
Intaas
aan kor kusoo sheegay iyo in kaloo badan ayaa keenaysa in ay tahay wax aan loo
hayn xal lugu joogteeyo, markay ay kaa jajabantahay go’antahay dhaqaalo ahaan, ama cilad
kale sida in aad bukooto/jirato ama aadka deeraato halka ay kuugu kaydsantahay kiimikadu waxaad la kulmaysaa ceeb waayo xaqiiqadii iyo farsamaddii Alle ayaa muuqata farsamadaadiina way
suushay. Aan dul istaagno halkaan, waxaad ceeb u aragtaa farsamadda Alle tii
aadku bedeshay ee aad adigu curisayna faanaad u aragtaa, hadaba soo ma cadda in
aad cag ku taagtay Eebe oo aad leedahay
anaa kaa farsamo fiican waa Allihii koonkaan abuuray oo neefsigaaga maamulayay
u fiirso, intaas hadaad garan wayso soo maan-gaab maahid, midka kugu soo raacaa
soo maan-gaab maahan soo maan-gaabyo meelka wada buuxa maahidin? Midkaad kusoo
jiidato midabkaaga Alle kuu uumay waa
maanka-nabad-qabe aragti fog meel dheer ku gaarsiinkara wuxuu rabo iyo wuxuu san
rabinna u kala cadyihiin.
Labadaan
su’aal ufiirsadda; Qofka is-cadaynayoow cilmul-qaybka maka war haysaa oo ma ii
xaqiijinkartaa in is-cadayntu calafkaagii Alle kuu qoray wax ka bedel maku
samaynayso, qofkii Alle kuuqoray qofaan ahaynna is-cadayntu calaf makuugu
darayso? Maya masugi kartid.
Qofka
is-cadaynayoow ma xaqiijinkartaa in looxul maxfuudka kuugu qorneed midab Cadaan
taabelkeedana Alle kumadoobeeyay kuna dulmiyay wax is-dabamarinna kugu sameeyay?
subxaana Allaah, maya ma xaqiijinkartid. Hadaba is-xakamee xaqiiqda u laabo
kuqanac midabkaaga.
Midab-duugu
wuxuu si fudud u sheegaa qofkiisu qofka uu yahay, waxaa is-cadeeya shaqsi aan
isku kalsoonayn, isku dhexdaadsan, maanka maro kaga daahantahay, meel dheer aan
arkaynin, garasho ahaan fashilmay wax xal ah na aan hayn, qof haray ayaa luguu
arkayaa.
Is-cadayntu
waxay muddo kooban kuu dagtaa maan-gaab damiinna, meel dheer aan eegin maankiisu
tolanyahay midaan adigaba ku dhaamin, waxay kaa dheeraysaa kuguna diraysaa inta
caqliga leh, markaad wajigaaga cadayso lugahaaga ayaa qiraya inaad
khiyaanooleey/khiyaanoole tahay yaaku aaminaayo oo reer kaaga taganaya/Aqal kuu
galaya?
Midab-duugu
wuxuu kuu horseedaa dafaq-si iyo ku-meel-gaarnimo, ha xasilin weeye, hagaag ha
u noolaan weeye habloow halyska jiro, haloo fiirsaddo halkaas, hilibkiina yaan
la hoolin. Dafaq-siga iyo ku-meel-gaarka aan kala aqaaddo deetana naax-naaxiyo.
Dafaq-si waa qaab wax loo cuno oo aan wanaagsayn, tusaale wax loogu talagalay
in qaaddo/macalgad lugu cuno hadaadaadan ku cunin bedelka aadku cunto carabka,
ama dhuuqitaan sidaas dafaq-si ayaa la yiraa. Qofka markii la arko in uu is-cadeeyo qof si sax ah
Guur ugu soo aadayaa majiro ama wuu yaryahay qaabkalaa wax looga raadin, qofkastaa
Dafaq-si buu ku dayayaa, sida bandanna Danta iyo Duruufta ayaa luguugu soo
dhuuntaa lagaagana faa’iidaystaa waa layska yaqaanaa waa qaaciddo caam ah,
cidna kama dahsoona yaan colaad la iigu qaadin.
Ku-meel-gaar
nimadda; marka aad is-cadaydo cidda ku calmaynaysaa cimri dheeri iyo
Caqli-saliima kugu tabimayso, waxay maamka ku haysaa midaan/midkaan miyaa la
masruufi karayaa?!! Labo qaab-ba luguu ma masruufi kaarayo caafimaad ahaan iyo
Caqli ahaan, shaki kuma jiro in aan garaadkaaga la kabi Karin, shaki kuma jiro
in aad dhaami doonto dhasha aad dhali doonto waayo adaa is-dhaamay Dheeheey,
hadaba sideed u waari oo waayo u joogi, wixii lugu wad-waddaa waa waayo kooban
waana lugugu meel-gaari, intaa waxaa wehliya adiga is-cadeeya laftaadu marmarka
qaar waxaa u fekeraysaa hir-gelinta habka ku-meel-gaarkaa, tusaale danaa kaa
dabatimid, mid aadan aqoon, lugu waari karaynin asaguba fashilan ayaa maalin kuu
yimid inta jeleec kubiday, duruufta kaaga jeeday, Dadnimadaada qawiday, inaad u
qalantiyo quursikuu quuray. Kugaray adna garatay waxaad is-leedahay ku-meel-gaar kan inta danta
iyo duruuftu ku hayso awaluusan hayn Caqli lugu waaree. Hadaba waxaan oo idil
maxaa kuu horseeday waa midab-duuga iyo is-cadaynta, kawaran haddii aad ku
qanci la heed midabkaaga Alle kuu uumay waxaa muuqanaysa qofnimaddaada,
qanaacaddaada iyo miisaankaaga wax aan dan ahayn cid kaala hadlaysaa majirto Xasaanadaada
ayaa ku ilaalinaysa la gaagana baqayaa.
Qofku
marka uu is-cadeeyo waxay kusii riixdaa waxyaabo kale sida in qofkii cadaysin
iska dhigo oo muxuu astur kufalayaa haduuse is-asturo siday u muuqan? is-cadaynta iyo inta ku dheerigaa sida
habaysnaanta Horaadyaha, iyo hilig-hiligta Hilbaha guud aah hadba dhinacbuu
faydi siyuu macaamiil u soo jiito.
Ladnaanta
iyo laafyaha luguma badbaado sida badan raggu wuuku laac-laaci, is-cadaynta iyo
is-cadaysi-mintana kaba siidaran oo waa lugu durduriyaa gabaru markay
is-cadayso hadana cadaysin iska dhigto, is-cadaynta iyo is-caysi-mintu waa labo
calaamo oo keenta in aan Ceebta lagaa la xishoon, ma dhawrsana iyo dhawr kaloo
eray ayaa kusoo dhacaysa qofku markuu ku arko adoo is-cadeeyoo cadaysin iska
dhigay, sababtuna waxay tahay dhawrsanaan dhasheedba maahid, dhaqankaagaadka
dhawrsan waysay, madoowgii iyo Afrikaanimaddii waad nacday, Abuuristii Alle
ayaadka dhawrsan waysay, sidee adiga luguu dhawri?
Midab-duugu
qofkiisa wuxuu u siqiyaa halka uu doonayo in uu u siqo dhan aan ahayn, marka
aad is-cadaynayso waxaad rabtaa in luguu bogo luguuna mooddo in aad cadahay,
luguu bogi mayo oo reerkaaagaa u horeeya way kunacayaan waysan kuu sheegayn
mooyee, fariinta aad doonayso in uu diro fariin aaan ahayn ayuu kaa dirayaa
midab-duugu waa in aadan shaqsiyad lahayn iskuna kalsoonayn ayuu sheegayaa,
waxa aad doonayso wax aan ahayn ayuu ku dhaxal siinayaa waa in qof xun kuusoo
xero galo wuxuu kudhaafinayaa Guri farxad leh oo waara.
Waxaanka
hadlayaa waa in laysdiiro oo faranfar layskadhigo masheegayo in lays
hab-habeeyo sida in cilaan bootar iyo make-up la marsaddo, waxa aan ka hadlayo
waa in la isticmaalo Diyaano waxka bedelna lugu sameeyo maqaarka lana fiiqo
illaa xididaddu soo baxaan.
W/Q:
Cabdifataax Cali Cabdalla “Imaam”
https://www.facebook.com/cabdew
https://twitter.com/cabdew
https://www.facebook.com/cabdew
https://twitter.com/cabdew
This is dummy text. It is not meant to be read. Accordingly, it is difficult to figure out when to end it. But then, this is dummy text. It is not meant to be read. Period.
ConversionConversion EmoticonEmoticon